Những thiếu sót cơ bản của tiêu chí đánh giá bạo lực trong game

Những ngày gần đây dư luận nhất là các game thủ trong làng game online Việt đang xôn xao về thông tin Sở Thông tin Truyền thông TP HCM đề ra một bộ tiêu chí đánh giá mức độ bạo lực của game online. Các tiêu chí này có thể làm tiền đề cho các hoạt động kiểm soát nội dung game online lưu hành tại Việt Nam trong tương lai. Tuy nhiên, ngay về các yếu tố cơ bản làm nền tảng để hình thành nên các tiêu chí này đã cho thấy những thiếu sót khá nghiêm trọng về quan niệm, cách nhìn nhận vấn đề khi đánh giá Game Online.

Thiếu trưng cầu ý kiến trực tiếp đối tượng


Lẽ thường của công tác quản lý là khi cần điều chỉnh một lĩnh vực nào đó nhà quản lý cần trưng cầu ý kiến từ nhiều phía trong đó quan trọng nhấtlà người trong cuộc am hiểu rất rõ về vấn đề, những người sẽ trực tiếp chịu điều chỉnh của một động thái quản lý và các cá nhân có nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh vực đó. Nói cách khác, muốn quản lý tốt phải hiểu thấu đáo về các điểm đặc thù cũng như sự vận hành của lĩnh vực đó mới có thể đề ra kế hoạch quản lý hiệu quả mà không làm nó suy thoái hay hủy diệt.

Từ các động thái trước đây ta có thể thấy được điều đó, riêng trong bộ tiêu chí này điểm thiếu sót về trưng cầu ý kiến sẽ bộc lộ qua các kẽ hở sẽ được nêu ngay ở những phần phân tích tiếp sau đây.

Không có tiêu chí về thể loại trò chơi

Như sự hiểu biết của bất kỳ tín đồ game online nào, game online không phải có một thể loại duy nhất, nó bao gồm nhiều thể loại game nhỏ bên trong với các đặc tính và cách vận hành rất khác nhau. Có thể kể ra như MMORPG (Nhập vai trực tuyến), MMOFPS (Bắn súng góc nhìn ngôi thứ nhất trực tuyến), Casual, thậm chí MMORTS (Chiến thuật thời gian thực trực tuyến), …


Các thể loại game có ảnh hưởng nhất định đến các mà các hành động trong game diễn ra, trong đó có cả hành động bạo lực. Chỉ cần xét ví dụ giữa một game thể loại thể thao như bóng đá và một game thể loại bắn súng, bạn sẽ thấy rất ít bắt gặp cảnh bạo lực trên sân cỏ và mức độ cũng nhẹ hơn khi bạn xem người ta chơi một game bắn súng. Tính chất của hành động cũng khác nhau.

Nếu người ta coi bắn súng là trò bắn giết thì các hành động bạo lực torng bóng đá chỉ đơn giản là sự nóng nảy hay đôi khi chỉ là sơ suất khi truy cản.

Không có tiêu chí về game game rating

Game Rating là một phần cực kỳ quan trọng của một game, Game Online cũng không ngoại lệ. Game Rating là một thang mức độ tham khảo về tương quan giữa mức nội dung game và độ tuổi tối thiểu của người chơi. Mức độ này hoạt động dựa theo các nghiên cứu về tâm lý học và xã hội học với mục tiêu đánh giá thang nhận thức dựa theo độ tuổi trưởng thành của người chơi game.

Rating cung cấp một bảng mẫu mức độ bạo lực nào sẽ phù hợp với độ tuổi nào vì về cơ bản, game là một dịch vụ giải trí dành cho mọi người từ 5 tuổi đến 100 tuổi.

Không có tiêu chí về game hoạt hình

Trong thế giới game thường chia ra làm 2 thể loại phân loại theo tính chất đồ họa thể hiện, đó là Realistic và Fantasy. Nếu Realistic thể hiện cảnh vật theo hướng tả thực sao cho giống với cuộc sống ngoài đời nhất thì Fantasy lại theo hướng bay bổng tưởng tượng trong đó có cả thể loại phim hoạt hình.


Đặc điểm của game hoạt hình là các hành động trong game bao gồm cả các cảnh bạo lực được “Hoạt hình hóa” thành những tình huống vui nhộn. Nếu một quả bom nổ, nhân vật sẽ bị choáng và 1 dãy sao quay trên đầu hoặc mặt nám đen khói. Nếu bị bắn trúng nhân vật sẽ thủng lổ nhưng không có máu me mà vẫn hoạt động bình thường. Nếu ai có xem Tom & Jerry sẽ hiểu rất dễ ý này.

Với thể loại này thì việc xác định bạo lực là rất khó.

Khái niệm chưa rõ về tiêu diệt và giết chóc

Trong tiêu chí yêu cầu khai báo, đây là kẽ hở lớn nhất vì đối với game online chẳng có cái gì hay một ai bị tiêu diệt hoặc bị giết cả. Có thể nhiều người sẽ bất ngờ nhưng nếu xem xét lại định nghĩa của “giết”, và “tiêu diệt” và đối chiếu với game online bạn sẽ thấy rất rõ.


Bạn chẳng bao giờ bị giết trong game vì khi bạn bị đánh gục (thường gọi là “chết”) bạn sẽ được đưa về thành hay một vùng an toàn nào đó và tỉnh dậy (gọi là “hồi sinh”). Ngay cả những NPC hay nhân vật do máy điều khiển (mob) khi bị đánh gục chúng biến mất và sau 1 thời gian sẽ xuất hiện lại. Điều đó cho thấy chẳng có khái niệm “giết chết” hay “tiêu diệt” trong game online.

Bạn chỉ thực sự “chết” trong game online khi bị GM xử phạt khóa tài khoản trong game vì lỗi nào đó và bạn sẽ không bao giờ xuất hiện trong game nữa.

Cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế

Việc quản lý game cần phải tham khảo nhiều kinh nghiệm từ các nền game lớn, nhất là tại Châu Âu – Châu Mỹ. Chúng ta đã từng “học hỏi” quy định cấm chơi game quá 5 giờ từ Trung Quốc với lý do Trung Quốc có nền văn hóa và cách sống khá gần với Việt Nam, tuy nhiên Trung Quốc là một nền game trẻ, nó chỉ mới nổi lên và việc học hỏi kinh nghiệm quản lý từ nguồn này trở nên kém hiệu quả.


Mặt khác các nước như Âu – Mỹ đã có những hệ thống xếp hạng và kiểm soát game chặt chẽ ngay từ khi game mới khai sinh nửa sau thế kỷ 20. Việt Nam cần nghiên cứu và học hỏi các bảng đánh giá xếp hạng danh tiếng như ESRB (Mỹ) hay PEGI (Châu Âu) để có một bảng tiêu chí hoàn chỉnh và chuyên nghiệp chắt lọc từ kinh nghiệm của các nền game lớn.

Qua những thiếu sót trên của bảng tiêu chí đánh giá game do Sở Thông tin Truyền thông TP HCM đề ra chúng ta có thể thấy cần phải có thêm những nghiên cứu chuyên sâu và một thời gian xây dựng cụ thể để có một bảng tiêu chí hoàn chỉnh cho việc quản lý game online tại TP HCM nói riêng và cả nước nói chung.

[Nguồn: Internet]